Dilemma: privéschuld bij louche figuur
Het kan ingewikkeld zijn om te beslissen om wel of niet een fonds aan te schrijven voor een specifieke vraag. Het kan verleidelijk zijn om een aanvraag in te dienen en het fonds de keuze te laten maken, soms ook om de confrontatie met de cliënt uit de weg te gaan. Het is inderdaad uiteindelijk de verantwoordelijkheid van een fonds om de keuze te maken om de aanvraag wel of niet toe te kennen, maar dat neemt niet weg dat het de verantwoordelijkheid van de professional is en blijft om de aanvraag in te dienen.
Een fonds moet ervan uit kunnen gaan dat als een professional een aanvraag indient, dat deze professional daar helemaal achter staat. Dat is van belang voor de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de professional, van de beroepsgroep en van de organisatie. Bovendien kost het indienen van een aanvraag tijd, tijd die wel goed besteed moet worden.
Bij het maken van deze keuze wel of niet een fondsaanvraag, kan de professional voor morele dilemma’s komen te staan. We hebben een fictief moreel dilemma voorgelegd bij twee professionals en gevraagd of zij een aanvraag voor fonds zouden doen en om ons mee te nemen in hun afweging.
Het dilemma: privéschuld bij louche figuur
Je begeleidt een alleenstaande man van 32 jaar die je onlangs hebt overgenomen van een collega. De cliënt staat op het punt toegelaten te worden tot een gemeentelijk schuldsaneringstraject. Hij komt zwaar gedeprimeerd over en van verlichting nu een oplossing voor zijn schulden nabij is, lijkt geen sprake. Wanneer je hem ernaar vraagt, begint hij te vertellen:
In het verleden was hij in het nauw gedreven door oplopende verkeersboetes. Het CJIB dreigde met gijzeling. Daarop besloot hij de boetes te betalen ten koste van zijn huur. De huurschuld liep op. Uithuiszetting leek aanstaande. Om dat te voorkomen ging je cliënt een grote privéschuld aan bij een louche figuur.
Hij blijkt meer in te zitten over deze privéschuld dan over de andere schulden. De privéschuldeiser heeft hem in zijn macht zolang de schuld van € 4500,- niet is betaald. Hij vertelt dat hij daardoor ‘klusjes’ moet doen. Klusjes waarover hij niet uitweidt. Van deze stress krijgt hij depressieve klachten.
Wesley zegt:
We kunnen deze man niet helpen. Privéschulden kunnen niet mee in een saneringstraject. Met gedeeltelijke kwijtschelding zou de privéschuldeiser namelijk nooit akkoord gaan. Jouw cliënt kan trouwens ook niet meer in een saneringstraject, omdat zijn situatie blijkbaar niet stabiel is. Als hij criminele klusjes moet doen, dan is de kans groot dat hij binnen de komende drie jaar gedetineerd zal zijn en het traject in duigen zal vallen. Fondsen aanschrijven vind ik moreel niet kunnen. Het fondsengeld komt dan direct terecht bij criminelen. Dan zou het dus lonen om dit soort criminele activiteiten door te zetten.
Er zit voor de cliënt niets anders op dan de privéschuld volledig terug te betalen, alvorens de andere schulden aangepakt kunnen worden.
Laura vindt:
Je moet in deze casus buiten de kaders proberen te denken. De cliënt is niet werkelijk geholpen als je de privéschulden links laat liggen en je uitsluitend richt op de reguliere schuldeisers. Volgens mij kan je het aanschrijven van fondsen wel overwegen. Daarbij moet je je afvragen: ‘Wat zal er waarschijnlijk gebeuren als hij niet geholpen wordt de privéschuld te betalen?, en wat als de privéschuld wel in één keer wordt afbetaald met fondsengeld?’
Ik denk dat de kans groot is dat jouw cliënt of volledig in het criminele circuit zal terechtkomen of in detentie zal komen of dat zijn psychische problemen zeer problematisch gaan worden.
Wanneer zijn privéschuld wel afbetaald zou zijn dan kan hij verder: met zijn reguliere schulden geholpen worden en psychisch weer ruimte in zijn hoofd ervaren om verdere stappen te maken. Bijvoorbeeld arbeidsmatig gaan re-integreren en het aanhalen en aangaan van goede sociale contacten.
Nu ik er zo verder over nadenk is een inbreng in het citydeal-overleg in deze complexe casus denk ik nog passender dan fondsen aanschrijven.
(City Deal Inclusieve Stad | Utrecht - Agendastad)